Doanh nhân Việt: Từ bản lĩnh thương trường đến bản lĩnh dữ liệu
Khi nền kinh tế Việt Nam chuyển mình mạnh mẽ trong thời đại số, doanh nhân Việt đang bước vào giai đoạn mới - nơi thành công không còn được xác định bằng quy mô vốn hay tốc độ mở rộng thị trường, mà bằng năng lực quản trị thông tin và tri thức.
Ngày nay, mỗi quyết định đầu tư, mỗi chiến dịch marketing, mỗi chiến lược kinh doanh đều cần được dẫn dắt bởi dữ liệu.
Doanh nhân Việt không chỉ “làm kinh doanh” họ đang làm chủ tri thức, kiến tạo tương lai bằng dữ liệu.
Bức tranh doanh nghiệp Việt Nam: Khi dữ liệu biết nói
Dưới tác động tích cực từ chính sách phục hồi kinh tế và chuyển đổi số, năm 2025 ghi nhận những tín hiệu mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp Việt.
Theo thống kê đến 05/10/2025, cả nước có hơn 1 triệu doanh nghiệp đang hoạt động là con số cao nhất từ trước đến nay. Trong 9 tháng đầu năm 2025, có 231.337 doanh nghiệp gia nhập và tái gia nhập thị trường, tăng 26,41% so với cùng kỳ năm 2024. Riêng quý III/2025, số lượng này đạt 97.347 doanh nghiệp, tăng hơn 54% so với cùng kỳ.
Đặc biệt, tháng 6/2025 ghi nhận hơn 24.000 doanh nghiệp thành lập mới đạt mức cao kỷ lục. Các lĩnh vực có mức tăng trưởng ấn tượng nhất gồm lĩnh vực Giáo dục & đào tạo tăng 63,93%; Tài chính ngân hàng bảo hiểm tăng 57,85%; Nông lâm thủy sản tăng 55,39%; Công nghiệp chế biến chế tạo tăng 48,78%; Khoa học, công nghệ & dịch vụ chuyên môn tăng 47,28%. Những con số này không chỉ là tín hiệu phục hồi, mà còn là dấu chỉ của niềm tin, khẳng định môi trường đầu tư kinh doanh của Việt Nam đang ngày càng vững mạnh.
Chính sách “đánh thức” dữ liệu doanh nghiệp
Một trong những điểm sáng tạo đột phá là Nghị quyết 68-NQ/TW ban hành vào tháng 5/2025 mở đường cho khu vực tư nhân phát triển dựa trên khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Nhờ đó, nền kinh tế Việt Nam tiếp tục tăng trưởng tích cực. GDP quý III/2025 đạt 8,22% là mức tăng ấn tượng trong bối cảnh thế giới vẫn đối mặt nhiều bất định.
Thách thức: Khi nhiều doanh nghiệp vẫn “đứng ngoài dữ liệu”
Tuy nhiên, phía sau những con số đáng mừng vẫn còn một thách thức lớn. Theo nghiên cứu của Phòng Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI), phần lớn doanh nghiệp trong nước vẫn chưa hình thành văn hóa dữ liệu, chủ yếu ra quyết định dựa trên trực giác hoặc kinh nghiệm cá nhân. Nhiều doanh nghiệp chỉ ứng dụng công nghệ ở một vài bộ phận riêng lẻ, khiến dữ liệu bị phân mảnh, thiếu liên kết. Dữ liệu tồn tại, nhưng không được chuẩn hóa, tích hợp hoặc phân tích để tạo giá trị, biến thành “tài sản chết”.
Thực tế cho thấy: “IA phải đến trước AI” nghĩa là phải có kiến trúc dữ liệu thống nhất (Information Architecture) trước khi triển khai các công nghệ tiên tiến như AI, Big Data hay phân tích dự báo.
Không có nền tảng dữ liệu, doanh nghiệp khó vận hành thông minh; không có dữ liệu nội sinh, doanh nghiệp mãi lệ thuộc vào nền tảng bên ngoài và không thể tự định hình bản sắc số của mình.
Dữ liệu - Năng lượng mới của tư duy doanh nhân
Dữ liệu không chỉ là dãy số vô tri; nó là tâm lý thị trường được mã hóa, là chiếc gương phản chiếu năng lực quản trị, và là nguồn năng lượng mới cho bản lĩnh doanh nhân Việt.
Một doanh nhân thành công trong thời đại số là người có thể đọc dữ liệu như đọc con người - thấu hiểu nhu cầu ẩn sau hành vi; Kết nối dữ liệu như mạng lưới thần kinh, liên kết các mảng tài chính, sản xuất, khách hàng, logistics… ; Biến dữ liệu thành hành động vì dữ liệu không có giá trị nếu không chuyển hóa thành quyết định.
Nhiều doanh nghiệp Việt tiên phong đã thể hiện điều đó, đơn cử như: Viettel xây dựng hệ sinh thái dữ liệu phục vụ phát triển kinh tế – xã hội; FPT – tiên phong tạo “hồ dữ liệu lớn” (data lake) hỗ trợ AI doanh nghiệp; MoMo – xử lý hàng triệu giao dịch/ngày bằng hệ thống phân tích dữ liệu người dùng; Thế Giới Di Động minh chứng rằng mọi quyết định đúng đều bắt đầu từ dữ liệu đúng…
Doanh nhân Việt và tinh thần dữ liệu: Bản lĩnh mới trong kỷ nguyên số
Tầm nhìn mới: Doanh nhân dữ liệu - Kiến trúc sư của tương lai
Trong bối cảnh toàn cầu đang tái cấu trúc chuỗi giá trị, doanh nhân Việt cần chuyển từ “chạy nhanh” sang “chạy thông minh”
Đó là sự thay đổi mang tính hệ hình tư duy – từ bản năng sang dữ liệu, từ kinh nghiệm sang bằng chứng, từ cảm tính sang khoa học.
Để làm được điều đó, doanh nghiệp cần:
- Xây dựng dữ liệu nội sinh, làm chủ nguồn dữ liệu của chính mình.
- Ứng dụng trí tuệ nhân tạo và phân tích dự báo, hỗ trợ ra quyết định chiến lược.
- Đào tạo nhân sự biết kể chuyện bằng dữ liệu, hình thành văn hóa dữ liệu trong toàn tổ chức.
- Kết nối dữ liệu doanh nghiệp - nhà nước - cộng đồng, kiến tạo hệ sinh thái minh bạch và đáng tin cậy.
Nếu thế kỷ XX là kỷ nguyên của tài chính và quan hệ,
thì thế kỷ XXI là kỷ nguyên của dữ liệu và niềm tin số.
Bản lĩnh dữ liệu - tinh thần mới của doanh nhân Việt
Ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10 năm nay không chỉ là dịp để vinh danh những người làm giàu, mà còn là lời kêu gọi chuyển mình trong tư duy.
Trong thế giới biến động hôm nay, doanh nhân dữ liệu không chỉ làm kinh tế, họ đang viết lại tương lai quốc gia.
Bản lĩnh thương trường hôm qua là dám bước đi.
Bản lĩnh dữ liệu hôm nay là dám nhìn thẳng vào sự thật và dám thay đổi bằng tri thức.
