Dữ liệu - từ “máu” đến “dầu mỏ thế kỷ 21”

PGS.TS Nguyễn Ái Việt, Viện trưởng Viện IGNITE, nhấn mạnh: “AI và dữ liệu không chỉ là công cụ, mà là mạch máu của nền kinh tế số. Quốc gia nào biết nắm bắt sẽ bứt phá, còn ai bỏ lỡ sẽ tụt lại phía sau”

 

Ở góc nhìn an ninh dữ liệu, Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, cảnh báo: “Nguy cơ lớn nhất là dữ liệu của công dân Việt Nam đang nằm trên các nền tảng nước ngoài. Nếu không làm chủ, chúng ta sẽ rơi vào tình trạng ‘thuộc địa hóa dữ liệu’.”

 

Hiệp hội Dữ liệu Quốc gia: Cần khung kiến trúc thống nhất

 

 

Hành lang pháp lý và mục tiêu quốc gia

TS. Trần Văn Khải, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học – Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, cho biết: “AI đang trở thành động lực phát triển nhưng pháp luật hiện hành chưa đủ điều chỉnh. Việt Nam cần sớm ban hành Luật AI để bảo đảm phát triển an toàn, minh bạch, đồng thời bảo vệ chủ quyền số”

 

TS. Hồ Đức Thắng, Viện trưởng Viện Công nghệ số và Chuyển đổi số Quốc gia, nhấn mạnh: “Chiến lược AI quốc gia và Luật AI sẽ song hành, hỗ trợ lẫn nhau để đưa Việt Nam trở thành cường quốc AI trong khu vực và trên thế giới. Đặc biệt, hạ tầng dữ liệu phải được coi là trụ cột tiên quyết”

 

Theo định hướng đến năm 2030, Việt Nam phấn đấu nằm trong top 3 Đông Nam Á về AI, đào tạo 50.000 chuyên gia, và có ít nhất 10 thương hiệu AI “Make in Vietnam”.

Doanh nghiệp và Xã hội cùng chung vai

Ở góc nhìn doanh nghiệp, ThS. Đoàn Hữu Hậu - Giám đốc tư vấn chuyển đổi số FPT - nhận định: “80% doanh nghiệp Việt Nam đã ứng dụng AI, nhưng điểm nghẽn vẫn nằm ở chất lượng dữ liệu, nhân sự và phương pháp đo lường hiệu quả”

 

TS. Lê Quang Minh - Phó Viện trưởng ITI & VNITA - bổ sung: “Chiến lược dữ liệu không còn là một lựa chọn, mà là yếu tố sống còn. Đây là hành trình liên tục, không phải một dự án một lần”

Ông Nguyễn Thế Trung - Nhà sáng lập và Giám đốc điều hành Pythaverse - cho rằng: “Kiến trúc dữ liệu quốc gia không chỉ chuẩn hóa công nghệ, mà còn chuẩn hóa cách quốc gia vận hành. Đây là cầu nối từ chiến lược đến thực thi”.

 

Dữ liệu là nền tảng, AI là phương thức sản xuất

Việt Nam chỉ có thể trở thành trung tâm AI dữ liệu của khu vực nếu sớm ban hành khung dữ liệu quốc gia, biến dữ liệu từ nguồn lực rời rạc thành sức mạnh chung cho phát triển quốc gia.

Để vượt qua những thách thức này và hiện thực hóa mục tiêu phát triển, các diễn giả đã đưa ra nhiều đề xuất:

1.   Ban hành Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia.

2.   Xây dựng quy chuẩn kỹ thuật dữ liệu quốc gia (nguyên tắc “đúng, đủ, sạch, sống”).

3.   Bảo vệ chủ quyền dữ liệu và có cơ chế thu thập, chuẩn hoá và chia sẻ dữ liệu phục vụ phát triển kinh tế số nhưng vẫn đảm bảo an ninh thông tin.

4.   Nuôi dưỡng văn hóa dữ liệu trong Nhà nước & doanh nghiệp; quản trị bằng dữ liệu thời gian thực.

Khung dữ liệu quốc gia là nền tảng quan trọng giúp Việt Nam quản lý, bảo vệ và khai thác hiệu quả tài nguyên dữ liệu thay vì để chúng bị phân mảnh, lãng phí.

Hội thảo đã gửi gắm một thông điệp mạnh mẽ: Dữ liệu chính là tài sản quốc gia chiến lược trong kỷ nguyên AI. Bằng cách xây dựng một kiến trúc dữ liệu vững chắc, hoàn thiện hành lang pháp lý và tận dụng sức mạnh của toàn dân tộc, Việt Nam sẽ có đủ cơ sở để biến thách thức thành cơ hội, vươn lên trở thành một "Quốc gia dữ liệu".